مجموعه فولاد آلیاژی ایران که با نام فولاد آلیاژی یزد نیز شناخت میشود را می‌توان بزرگترین کارخانه تولید کننده انواع دسته‌های فولاد آلیاژی در کشور و خاورمیانه، به شمار آورد. شروع برآوردهای مهندسی و تخمین مساحت، زیربنا و تجهیزات مورد نیاز فولاد آلیاژی یزد از سال ۱۳۷۲ کلید خورد و یک سال بعد، فونداسیون مجموعه در مرحله اجرایی قرار گرفت. در سال ۱۳۷۵ تجهیزات شرکت در محل‌های تعیین شده، نصب شده و واحد نورد سبک این مجموعه از یک سال بعد شروع به فعالیت کرد. بهره برداری از همه واحدهای تولید و کنترل کیفی نیز از سال ۱۳۷۸ به صورت رسمی کلید خورد. استفاده از تجهیزات و به کارگیری دانش فنی به روز باعث شده است که شرکت فولاد آلیاژی یزد در چشم انداز تولید خود برای عدد ۱ میلیون تن انواع فولاد آلیاژی در سال، تلاش کند.
کارخانجات فعال در فولاد آلیاژی یزد
از آنجایی که تولید فولاد آلیاژی، فرآیندی نسبتا پیچیده دارد، سیاست گذاری‌های شرکت فولاد آلیاژی یزد به این صورت بوده است که ابتدا تا انتهای تولید آن را در داخل مجموعه خود انجام دهد و از این بابت به خودکفایی برسد. از این رو، در واحدهای زیر به فعالیت پرداخته است:
واحد فولاد سازی
برای تولید فولاد آلیاژی، یکی از حیاتی‌ترین بخش‌ها، واحد ذوب گیری است. واحد فولاد سازی باید به صورتی عمل کند که عناصر آلیاژی به خوبی در ساختار پخش شوند و جدایش به وجود نیاید. استفاده از تجهیزات به روز برای دمش هوا و حذف ناخالصی‌ها در این بخش بسیار حائز اهمیت است. فولاد آلیاژی ایران (یزد) در این واحد سه کوره قوس الکتریکی دارد که به وسیله آهن اسفنجی و یا قراضه آهن، شارژ میشود. حذف گاز و حباب از مذاب در این شرکت توسط سیستم خلا انجام میشود و پس از آن، شمش و بلوم با وزن‌ّ‌های۱،۲،۳ تن تولید میشود. لازم به ذکر است بر اساس سفارش، امکان تولید شمش تا سقف ۶ تن نیز فراهم است. پس از شمش ریزی نیز در این واحد برای تنش زدایی، کورههای آنیل، تعبیه شده است.
واحد نورد سنگین
در ابتدای این واحد، کورهای پیش‌گرم تعبیه شده‌اند تا شمش‌های ریخته شده، پیش از انجام نورد، کمی نرم شده و شکل‌دهی با انرژی کمتر و آسانتر انجام شود. در واحد نورد سنگین عمدتا به نورد انواع بلوم در ضخامت‌ّای بالا پرداخته میشود. همچنین برای ایجاد سختی، از سیستم کوئنچ در آب کمک گرفته شده است.
واحد نورد سبک
مراحل و تجهیزات واحد نورد سبک شرکت فولاد آلیاژی یزد، مشابه واحد نورد سنگین است با این تفاوت که محصولات تولید شده در این بخش دارای ضخامت‌های پایین‌تر هستند. به عنوان مثال، چهارگوش و گرد تولید شده در این واحد تا ۷۵ میلیمتر، کویل تا ۲۳ میلیمتر و عرض تسمه‌های تولید شده حداکثر ۱۰۰ میلیمتر می‌باشد.
واحد عملیات حرارتی
در واحد عملیات حرارتی، به کمک کوره غلطکی مداوم و کورههای واگنی، گونه‌های متفاوتی از عملیات حرارتی متناسب با کاربرد گرید فولاد آلیاژی تولید شده، اعمال میشود از جمله عملیات حرارتی‌های انجام شده در این واحد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آنیل (هم دما، کامل)
- همگن سازی
- رسوب سختی
- نرماله کردن
واحد تکمیل کاری و بازرسی
در این مرحله، ابتدا از محصولات تولید شده تست سختی گرفته میشود و بعد از آن به وسیله‌ی ماشین‌های صاف‌کاری، تاب‌گیری می‌کنند. در مرحله بعد، محصولات به سه دسته تقسیم می‌شوند. در یک دسته، نمونه‌های گرد ضخامت پایین، در دسته‌ی دیگر مقاطع گرد با ضخامت بالا و در دسته‌ی نهایی، تسمه و چهارگوش مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
در این ارزیابی، ابعاد، کیفیت سطح و یکنواختی عناصر بررسی می‌شوند.
واحد آزمایشگاه مرکزی
تمامی محصولات تولید شده در فولاد الیاژی یزد، از همه جنبه‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. آزمایشگاه مرکزی این مجموعه خود به زیر دسته‌هایی مانند طیف سنجی، خواص مکانیکی، متالوگرافی، هیدرومتالورژی و خواص مکانیکی، تقسیم میشود.
محصولات فولاد آلیاژی یزد
محصولات فولاد آلیاژی یزد به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
- مقاطع نوردی
- مقاطع ریخته‌گری
در دسته اول، محصولاتی نظیر گرد، چهارگوش، تسمه و کلاف در تمامی ضخامت و عرض‌های مختلف مطابق با استاندارد، تولید میشود. در بخش ریخته‌گری نیز انواع شمش، بیلت و بلوم که خوراک اولیه کارخانه است، متناسب با نیاز کارخانه در ضخامت‌های مختلف، بهره‌برداری میشود.
فولاد آلیاژی یزد (ایران)، مقاطع فوق‌الذکر را در دسته‌بندی‌هایی نظیر فولاد ابزار، فولاد فنر، خوش‌تراش و میکرو آلیاژ، تولید می‌کند.
سهام فولاد آلیاژی ایران (فولاژ)
شما می‌توانید با استفاده از داده‌های زیر، وضعیت سهام فولاد آلیاژی ایران با نماد بورسی فولاژ در سال ۱۳۹۹ را مشاهده کنید.