از زمانی که آهن کشف شد انسان همواره در صدد تغییر و بهبود ویژگی‌های این فلز ارزشمند گام برداشته است. امروزه با پیشرفت‌هایی که در ساخت آلیاژها و همچنین برش فولاد به وجود آمده است، فولاد به اشکال و گریدهای مختلف تولید و به بازار عرضه می‌شود. از تختال و شمش و اسلب که محصولات میانی چرخه فولاد هستند گرفته تا رول‌های طویل و شیت و پلیت فلزی.
هر کدام از این محصولات فولادی ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. لطفا تا انتهای مقاله با فولادینو همراه باشید تا ضمن آشنایی با شیت و پلیت فلزی و کاربردهایشان، تفاوت میان این مقاطع را نیز بررسی کنیم.
فهرست این مطلب
آشنایی با شیت و پلیت فلزی
پلیت‌ها صفحات ضخیم فولادی هستند که اغلب برای ساخت محصولات پیچیده که کاربرد ساختاری دارند، برشکاری می‌شوند. در سوی دیگر ورق(شیت)های فلزی قرار دارند که نازک‌تر بوده و اغلب برای سازه‌هایی که دوام و استقامت در آنها آنچنان مطرح نیست کاربرد دارند.
تفاوت بین شیت و پلیت را می‌توان در ضخامت آنها تعریف کرد. اگر ضخامت یک صفحه فولادی 6 میلی‌متر ( ¼ اینچ) یا بیشتر از آن باشد آنرا پلیت در نظر می‌گیریم و اگر ضخامت آن از 6 میلی‌متر کمتر باشد یک شیت در نظر گرفته می‌شود. ضخامت پلیت‌ها و شیت‌ها معمولا با اینچ اندازه‌گیری می‌شود اما اندازه‌گیری ضخامت آنها با میلی‌متر نیز شایع است.
تولید شیت و پلیت به چه صورت است؟
زمانی که فلز مذاب از کوره‌های ذوب آهن خارج می‌شود به صورت مداوم ریخته‌گری شده تا به بیلت یا اسلب شکل‌دهی شود. بیلت‌ها معمولا برای ساخت شمشال یا سیم استفاده می‌شوند و اسلب‌ها برای ساخت پلیت و ورق بکار برده می‌شوند. اسلب‌ها اغلب با ضخامتی بیشتر از 4 اینچ ( 100 میلی‌متر) از فرایند ریخته‌گری خارج می‌شوند؛ پس بنابراین برای ساخت یک پلیت یا ورق فلزی قابل استفاده، باید از ضخامت اسلب‌های اولیه کاسته شود.
برای کم کردن ضخامت یا به عبارت دیگر استانداردسازی ضخامت در مقایسه طول محصول نهایی، اسلب‌ها وارد فرایند نورد سرد یا نورد گرم می‌شوند. نورد گرم فرایندی است که در آن فلز، هنگامی که در دمایی بالاتر از دمای تبلور مجدد خود قرار دارد نوردکاری می‌شود. در این فرایند فلز وارد غلتک‌های نورد شده و تا رسیدن به ضخامت مدنظر، به تدریج از ضخامت آن کاسته می‌شود. با طی کردن این فرایند می‌شود ضخامت را تا 0.011 اینچ ( 0.279 میلی‌متر) کاهش داد.
اگر محصول نهایی ضخامتی بیشتر از 6 میلی‌متر ( ¼ اینچ) داشته باشد به عنوان یک پلیت و عضوی از خانواده فلزات ساختاری شناخته می‌شود. هر محصولی که ضخامتی کمتر از این میزان داشته باشد یک شیت فلزی در نظر گرفته می‌شود.
فرایند نورد سرد زمانی اجرا می‌شود که ماده نیاز به استحکام بیشتر با ضخامت بسیار دقیقی داشته باشد. در نورد سرد کم کردن ضخامت با شتاب کمتری صورت می‌پذیرد؛ بنابراین نورد سرد در مقایسه با نورد گرم فرایند کندتری محسوب می‌شود.
کاربردهای شیت فولادی
ورق‌های فولادی در ساخت بدنه خودروها و کامیون‌ها، بال‌ها و بدنه هواپیماها، میزهای پزشکی، سقف خانه‌ها و … کاربرد دارند. همچنین برخی دیگر از ورق‌های فلزی که از جنس آهن یا دیگر مواد با نفوذپذیری مغناطیسی بالا هستند و با نام “هسته فولادی چند لایه” شناخته می‌شوند، در ساخت مبدل‌ها و ماشین‌های الکتریکی کاربرد دارند.
از جمله کاربردهای تاریخی ورق‌های فلزی نیز می‌توان به بکارگیری آنها در زره سواره‌نظام‌های قدیمی اشاره کرد.
کاربردهای پلیت فولادی
ورق‌های فولادی در اندازه‌ها و گریدهای مختلف تولید می‌شوند و یکی از ویژگی‌های مهم آنها مقاومت در برابر خوردگی و ساییدگی است. به دلیل تنوع بالا در ضخامت، ورق‌های فولادی کاربردهای فراوانی دارند.
در ادامه به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم:
- ساخت و ساز
- کاربردهای نظامی
- کشتی‌سازی
- مخازن فشار
- صنایع نفت و گاز
- لوازم خانگی
- صنعت خودروسازی
شما می‌توانید جهت مشاهده قیمت روز انواع آهن‌آلات، خرید مقاطع فولادی و آلیاژی و همچنین مطالعه مقالات مشابه به وبسایت مجموعه فولاد سازان راه ابریشم مراجعه کرده و از بخش‌های مختلف آن دیدن نمایید.
منبع: Metal supermarkets