معرفی وال پست
یکی از مسائل مهم در ساختمان‌سازی، مقاوم‌سازی کل سازه در برابر آسیب‌های طبیعی مانند باد و زلزله است. استفاده از وال پست‌ها نیز به همین منظور صورت می گیرد. وال پست در واقع کلافی است که به منظور یکنواخت‌سازی عملکرد دیوارها استفاده می‌شود. این کار از طریق درگیر ساختن دیوار با اسکلت و در پی آن استحکام دیوار صورت می‌گیرد. این المان که نگهدارنده‌ی دیوار است، به صورت یک تیر یا ستون طراحی می‌شود. محل آن نیز در دیوارهای خارجی ساختمان و به طور کلی فریم‌های با دهانه‌ی بالا که انتهای آن‌ها تحت پوشش دیوار است، قرار می‌گیرد. وظیفه ی اصلی وال پست، جلوگیری از تخریب دیوار است. این کار از طریق انتقال نیروی حاصل از زلزله و باد از دیوار به فریم انجام می‌شود. لذا هدف از استفاده از این المان افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای خارجی است.
انواع وال پست
وال پست‌ها به طور کلی به سه دسته افقی، قائم و ترکیبی تقسیم می‌شوند. وال پست افقی در جهت تقویت دیوار و به منظور درگیر شدن آن با اسکلت سازه استفاده می‌شود. وال پست قائم در مواقعی استفاده می‌شود که بارهای خمشی بر سایر بارهای وارد شده به دیوار برتری دارند و اجرا به وسیله انکر بولت و نبشی کشی، تسمه دور ستون و میلگرد در درون کف و ستون‌های مجاور از رایج‌ترین روش‌های اجرای این المان قائم به شمار می‌آید. وال پست ترکیبی نیز در مواقعی به کار می‌رود که نیاز به هر دو المان جهت تقویت سازه باشد.
وال پست با ناودانی منقطع
ناودانی منقطع یک راهکار برای آن است که دیوار به عضو قائم سازه‌ای متصل شود. در این روش توصیه می‌شود تا از یک ناودانی فولادی که سرد نورد شده است استفاده شود.
توجه داشته باشید که اتصال دیوارها به زیر سقف نباید به صورت مستقیم با دیوار تماس داشته باشد و باید از طریق اتصالات لغزشی صورت گیرد. این کار با استفاده از مهاری خارج از صفحه‌ی دیوار و قطعاتی مانند ناودانی انجام می‌شود. البته نوع اتصال را وضعیت دیوار که بین اعضای قائم وجود دارد تعیین می‌کند. اعضای قائم مانند ستون، دیوار و وادار هستند. کمترین فاصله‌ی بالای دیوار تا زیر سقف برابر با ۲۵ میلیمتر و بیشترین خیز دراز مدت سقف در امتداد دیوار است. مهار لبه‌ی بالایی دیوار با استفاده از ناودانی متصل به سقف سازه صورت می‌گیرد. دقت کنید که ناودانی به هیچ وجه نباید به دیوار یا وادار جوش، میخ یا پیچ شود. این کار باعث حرکت آزادانه‌ی دیوار درون صفحه می‌شود. فاصله ی بالای دیوار تا سقف نیز باید به گونه‌ای باشد که خیز آزادانه‌ی تیر انجام گرفته و اتصالی با دیوار وجود نداشته باشد.
وال پست با نبشی منقطع
لزوم اجرای نبشی کشی در وال پست‌ها مطابق با آیین‌نامه ۲۸۰۰ است. لذا مهندس ناظر سازه و معمار باید مالک را ملزم به اجرای نبشی کشی نمایند. هدف از این کار مهار لبه‌های آزاد دیوارهای پیرامونی است. در این میان نبشی منقطع یکی از نبشی‌هایی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قطعه دارای طراحی مهندسی و نرم افزاری است. ساز و کار آن نیز به صورت تحمل کامل نیروهای وارد شده هنگام زلزله و بازگشت به حالت اولیه است. اما باید گفت که ناودانی‌ها با ضخامت ۳ میلی‌متری هم این قابلیت را ندارند. توجه کنید که این قطعه به صورت گالوانیزه به بازار عرضه می شود.
هنگام اجرای نبشی کشی، باید موارد اجرایی و نظارتی زیر رعایت شود:
- کنترل نبشی کشی‌ها به منظور قرارگیری در یک راستا در همه‌ی طبقات که وظیفه‌ی قپان است
- شاقول بودن همه‌ی نبشی‌ها
- نصب نبشی‌کشی‌ها نباید در مساحت ساختمان موثر واقع شود
- کنترل صحیح بودن جوشکاری نبشی‌ها به صفحات اتصال که توسط ناظر معمار و ناظر سازه صورت می‌گیرد و در صورت تخلف به مراجع ذیربط انتقال داده خواهد شد.
هنگام اجرای نبشی کشی، باید موارد اجرایی و نظارتی زیر، رعایت شود:
- کنترل نبشی کشی‌ها به منظور قرارگیری در یک راستا در همه‌ی طبقات که وظیفه‌ی قپان است
- شاقول بودن همه‌ی نبشی‌ها
- نصب نبشی‌کشی‌ها نباید در مساحت ساختمان موثر واقع شود
- کنترل صحیح بودن جوشکاری نبشی‌ها به صفحات اتصال که توسط ناظر معمار و ناظر سازه صورت می‌گیرد و در صورت تخلف به مراجع ذیربط انتقال داده خواهد شد.
نحوه نصب و اجرای وال پست
در دستور کار اجرای وال پست، باید موارد زیر انجام شود:
- قبل از بتن‌ریزی باید بیس پلیت در زیر ورودی تیر بتنی و محل اجرای وال پست اجرا شود.
- در شرایطی که پیش از بتن‌ریزی اجرای بیس پلیت صورت نگیرد، پلیت‌ها باید توسط رول بولت به تیرها از بالا تا پایین متصل شوند. البته به هیچ وجه نباید برای اتصال پلیت‌ها به جان تیرها از میخ‌های فولادی که به ۳ سانتی معروف هستند و دستگاه میخکوب یا تفنگ هیلتی استفاده شود. علاوه بر آن وال پست نباید توسط میلگرد به تیرها متصل شود.
- اندازه گیری ابعاد داخلی ساختمان، پیش از جوشکاری وال پست‌ها ضروری است
- حداقل پروفیلی که برای وال پست استفاده می‌شود، نبشی شماره‌ی ۵ است.
- استفاده از ریسمان کشی به منظور کنترل هم‌راستایی افقی در وال پست‌ها برای همه‌ی طبقات الزامی است.
- نیاز است تا جوشکاری توسط فردی خبره و ماهر انجام شود
نحوه اجرای وال پست در اسکلت بتنی
نخستین مرحله برای این کار، تعیین محل قرارگیری و ساخت وال پست، دقیقا مطابق با نقشه است. سپس ورق‌های اتصال باید در کف و سقف نصب شوند. البته باید فاصله‌ی نصب وال‌پست در هنگام اجرای دیوار در نظر گرفته شود. سپس هنگام ردیف کردن بلوک‌ها باید توجه داشت که هر دو ردیف دارای یک بست بوده و اتصال دو دیوار مجزا حاصل شود. پس از آن که ساخت دیوار تمام شد، چهار میلگرد به کار گرفته شده و به ورق‌های اجرا شده در کف و سقف جوش داده می‌شوند. حال میلگردها و بست‌ها را از طریق سیم آرماتوربندی به یکدیگر متصل کرده و در دو طرف دیوار قالب بسته می‌شوند. سپس داخل قالب‌ها را بتن ریخته و در آخر با باز کردن قالب‌ها وال پست‌هایی متناسب با ضخامت دیوار داریم.
نحوه‌ی اجرای وال پست در اسکلت فلزی
در این گونه اسکلت‌ها، اتصال وال پست و تیر و ستون از طریق جوشکاری انجام می‌شود.
الزامات قانونی وال پست
در هنگام طراحی و اجرای وال پست، الزامی است تا اصول و قوانین مربوط به این محصول رعایت شود. به همین منظور استفاده از مرجع‌های مختلف مانند آیین‌نامه ۲۸۰۰ ایران و به طور خاص پیوست ششم این کتاب که مربوط به طراحی لرزه‌ای اجزای غیر سازه‌ای معماری است و همچنین برخی از مباحث (مبحث چهارم، ششم و هشتم) مقررات ملی ساختمان به تمامی افراد فعال در این زمینه توصیه می‌شود. در ادامه به برخی از این الزامات اشاره خواهیم کرد.
الزامات قانونی وال پست مطابق با آیین نامه‌ی ۲۸۰۰
- بند ۴-۵-۴: تیغه‌ها یا دیوارهای داخلی که بیشتر از ۱/۸ متر ارتفاع دارند، باید از نظر جانبی به سازه مهار شوند. این کار باید از طریق وادار یا روش مناسب دیگری انجام شود.
- بند ۷-۵-۳: طول مجاز برای هر دیوار غیر سازه‌ای که بین دو کلاف قائم وجود دارد، در بیشترین حالت ۶ متر یا ۴۰ برابر ضخامت آن است.
- بیشترین ارتفاع مجاز برای دیوار غیر سازه ای از تراز کف برابر با ۳/۵ متر است.
- مهار لبه‌های قائم تمام دیوارهای غیرسازه‌ای الزامی است.
- مقید کردن لبه‌های فوقانی یا افقی مربوط به دیوارهای غیرسازه‌ای که امتداد آن‌ها به اندازه‌ی ارتفاع کامل نیست، الزامی است. این کار از طریق کلاف فولادی یا ناودانی شماره‌ی ۶ یا برابر با مقطع بتن مسلح صورت گیرد.
الزامات قانونی وال پست مطابق با مباحث مقررات ملی ساختمان
- بند ۴-۹-۱-۳ مبحث ۴ مقررات ملی ساختمان (صفحات ۱۰۳ و ۱۰۴): در همه‌ی دیوارهای ساختمان و به طور خاص در دیوارهای نما، باید ضوابط موجود در آیین نامه ۲۸۰۰ به منظور مقاوم‌سازی در برابر زلزله رعایت شود.
- رعایت ضوابط مطرح شده در مبحث ششم مقررات ملی ساختمان در مورد وال پست الزامی است.
- بند ۸-۵-۵-۷ مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان نیز شامل الزاماتی درباره وال پست است.
کاربرد میلگرد بستر در وال پست
در مورد میلگرد بستر و وال پست باید گفت که گرچه هر دو به منظور مقاوم‌سازی سازه‌ها در برابر زلزله مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما تفاوت‌هایی دارند.
- وال پست‌ها متشکل از نبشی و ناودانی هستند اما میلگردهای بستر متشکل از مفتول‌هایی با قطر ۴ میلیمتر ساخته می‌شوند
- اجرا و نصب میلگرد بستر راحت‌تر است
- زمان اجرای میلگرد بستر کمتر است
- هزینه‌ی میلگرد بستر کمتر است
- وال پست‌ها توانایی تحمل نیروی بیشتری را دارند
- اجرای وال پست به نیرویی متخصص در زمینه‌ی جوشکاری نیاز دارد
خرید و قیمت وال پست
خرید وال پست از طریق مسیرهای مشخص شده در وبسایت فولادینو به راحتی امکان پذیر است. شما می‌توانید در ساعات اداری روز‌های شنبه تا چهارشنبه با شماره ۶۶۲۰۰۲۰۰-۰۲۱ تماس حاصل فرمایید و علاوه بر سفارش محصول با کارشناسان مجرب این مجموعه نیز گفت و گو کنید. قیمت روز وال پست نیز به صورت روزانه در سایت به روز رسانی شده و قابل مشاهده است.