فلزات گرانبها عناصری کمیاب به شمار می‌آیند که به دلیل ارزش بالایی که دارند مورد توجه قرار می‌گیرند. مالکیت این فلزات به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا دارایی‌های مشهود را افزایش دهند و پورتفوی سرمایه‌گذاری متنوع‌تری داشته باشند . بیشترین سرمایه‌گذاری در بخش فلز گرانبها شامل طلا، نقره و پلاتین است. چندین فلز مانند اسمیم، روتنیم و همچنین فلزاتی که ارزش بیشتری دارند، مانند: ایریدیوم، پالادیوم و رودیوم، بخشی از اعضای گروه پلاتین (Platinum Group Metal) هستند. فلزات عضو این گروه به دلیل خلوص، نقطه ذوب بالا و خواص کاتالیزوری منحصر به فرد خود شناخته شده اند و علاوه بر خاصیت اکسیداسیون، در برابر خوردگی نیز بسیار مقاوم هستند.
گرانبهاترین فلز دنیا
بر طبق آماری که در جولای 2022 گزارش شده است، 5 فلز گران‌قیمت موجود در جهان عبارتند از:
- رودیوم (Rh) – ارزش: 490 دلار به ازای هر گرم
- ایریدیوم (Ir) – ارزش: 152 دلار به ازای هر گرم
- پالادیوم (Pd) – ارزش: 65 دلار به ازای هر گرم
- طلا (Au) – ارزش: 55.41 دلار به ازای هر گرم
- پلاتین (Pt) – ارزش: 28.58 دلار به ازای هر گرم
ویژگی و خواص فلز گرانبها
در این بخش با گرانبهاترین فلزات دنیا و خواص منحصر به فرد آنها آشنا می‌شوید:
- رودیوم فلزی به رنگ نقره‌ای-سفید و فلزی گرانبهاتر از طلا به شمار می‌آید. این فلز گرانبها بسیار سخت بوده و مقاومت در مقابل خوردگی بالایی دارد. نقطه ذوب این فلز ۱۹۶۴ درجه سانتیگراد است و در مبدل‌های کاتالیزوری خودرو، جواهرات و آبکاری استفاده میشود. هر سال چیزی حدود 30 تن رودیوم در آفریقای جنوبی و روسیه استخراج میشود.
- ایریدیوم یکی دیگر از فلزات گرانبهاتر از طلا است که در گروه PGM قرار می‌گیرد و ظاهری نقره‌ای-سفید دارد. این فلز که بعد از عنصر اسمیم متراکم‌ترین ماده دنیاست، بسیار کمیاب است و بیشتر در شهاب‌سنگ‌ها پیدا میشود تا اینکه از پوسته زمین استخراج شود. فلز گرانبها ایریدیوم در صنایع الکترونیکی، تجهیزات پزشکی کاربرد دارد و برای تامین انرژی لازم برای الکترولیز با استفاده از منابع تجدیدپذیر هم استفاده میشود. نقطه ذوب این فلز بسیار بالا و برابر با 2226 درجه سانتیگراد است. در سال 2019 مجموعاً 7302 کیلوگرم از این فلز استخراج شد که آفریقای جنوبی بیشترین سهم را در استخراج این فلز دارا بود.
- پالادیوم یکی دیگر از PGM های نقره ای/ سفید است که کمترین چگالی و دمای ذوب (1554.9 درجه سانتی گراد) را در خانواده پلاتین دارد. این فلز گرانبها انعطاف پذیر و چکش‌خوار است و در جواهرات، صنایع الکترونیک، دندانپزشکی و اگزوز خودرو استفاده میشود. ما هر سال تقریباً ۲۱۰ تن پالادیوم استخراج می‌کنیم که کشورهای آفریقای جنوبی، روسیه، کانادا، ایالات متحده و زیمباوه بزرگترین سهم را از این فلز گرانبهاتر از طلا دارند.
- طلا محبوب‌ترین کالا در میان سرمایه‌گذاران فلزات گرانبها است، به ویژه زمانی که بازارهای سهام و بازارهای ارزی زیان‌ده می‌شوند. معمولاً طلا از نظر ظاهر زردرنگ است، اما رنگ‌های متنوعی از جمله مشکی، یاقوتی و بنفش هم از آن وجود دارد. طلا نرم و چکش‌خوار است و نقطه ذوبی برابر با 1064 درجه سانتیگراد دارد. این فلز گرانبها برای ساخت جواهرات و همچنین سرمایه گذاری بسیار مطلوب است. ما سالانه حدود 2500 تن طلا را در آفریقای جنوبی، غرب ایالات متحده، کانادا و روسیه استخراج می‌کنیم. یک واقعیت جالب هم این است که آب دریا نیز شامل عنصر کمیاب طلا میشود.
- پلاتین به رنگ نقره ای/ سفید و بازتابنده است. این فلز چکش‌خوار، انعطاف‌پذیر، متراکم و یکی از کم‌واکنش‌ترین فلزات است که در دمای 1768 درجه سانتیگراد ذوب میشود. ما از پلاتین در جواهرات و کنتاکت‌های الکتریکی استفاده می‌کنیم و فراوان‌ترین PGM است. سالانه بیش از 180 تن از این فلز گرانبها در آفریقای جنوبی، روسیه، فنلاند، ایرلند، بورنئو، نیوزیلند، برزیل، پرو، ماداگاسکار، کانادا و شمال غربی اقیانوس آرام در ایالات متحده استخراج میشود.
عوامل تاثیرگذار بر قیمت فلز
مانند بسیاری از کالاها، عرضه و تقاضا نقش بزرگی بر نوسانات قیمت گرانبهاترین فلزات دارد. با این حال، کاربردهای منحصر به فرد برخی از این مواد نیز می‌تواند بر ارزش آنها تاثیر بگذارد. این عوامل عبارتند از:
- موجودی
- تولید
- مصرف
- رشد اقتصادی جهان
برای مثال در سال 2015 شرکت فولکس واگن موتورهای دیزلی را در بیش از 500000 ماشین خود از رده خارج کرد که تاثیرات منفی بر میزان تقاضای این فلزات گذاشت. حال که جهان بیشتر به سمت استفاده از ماشین‌های الکتریکی می‌رود، احتمالاً تقاضا برای فلزات PGM در این زمینه کمتر هم خواهد شد؛ اما از سوی دیگر فراگیرتر شدن فرایندهای الکترولیز سازگار با محیط زیست، تقاضاها برای این گروه از فلزات را بیشتر خواهد کرد.
شما می‌توانید به منظور خرید و مشاهده قیمت روز انواع آهن‌الات ساختمانی و جدید‌ترین مقالات آموزشی به وبسایت فولادینو مراجعه کرده و از خدمات ارائه شده توسط این وبسایت استفاده کنید.
منبع: Metal supermarkets